edw 2003 08 s30, Literatura techniczna, Czasopisma, Elektronika Dla Wszystkich, edw podf
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
K o n s t r u k t o r ó w
Rozwiązanie zadania powinno zawierać schemat elektryczny i zwięzły opis działania.
Model i schematy montażowe nie są wymagane, ale przysłanie działającego modelu
lub jego fotografii zwiększa szansę na nagrodę.
Ponieważ rozwiązania nadsyłają Czytelnicy o różnym stopniu zaawansowania,
mile widziane jest podanie swego wieku.
Ewentualne listy do redakcji czy spostrzeżenia do erraty powinny być umieszczone
na oddzielnych kartkach, również opatrzonych nazwiskiem i pełnym adresem.
Prace należy nadsyłać w terminie 45 dni od ukazania się numeru EdW
(w przypadku prenumeratorów – od otrzymania pisma pocztą).
Zadanie nr 90
Myślę, że przede wszystkim należy wziąć
pod uwagę systemy radiowe. Budowa nadaj-
nika i odbiornika może wydać się koszmar-
nie trudna, jednak czy nie można wykorzy-
stać gotowych modułów radiowych? A może
wystarczy prościutki nadajnik na jednym
tranzystorze?
Tym razem znakomite pole do popisu ma-
ją osoby interesujące się techniką radiową.
Mogą przeanalizować, jaka byłaby najlepsza
częstotliwość pracy systemu radiowego, bio-
rąc pod uwagę antenę nadawczą, odbiornik
i łatwość określenia kierunku, z którego
przychodzi sygnał. Na pewno nie jestem
zwolennikiem budowy nadajnika pracujące-
go nielegalnie w zakresie przydzielonym in-
nym służbom, konkretnie policji, żeby poli-
cja z ewentualną pomocą odpowiednich
służb (dawny PIR, PAR) sama odnalazła
nadajnik, który przeszkadza im w pracy.
Czy nie należy raczej pracować wpaśmie
CB (około 27MHz) i wykorzystać popularne
kwarce i fabryczne odbiorniki? Czy trzeba
samemu budować prosty nadajnik z jednym
kwarcem, czy lepiej wykorzystać samocho-
dowy transceiver CB? A może częstotliwość
pracy powinna być inna i należy wykorzystać
(ewentualnie lekko przestrojony) zwyczajny
odbiornik radiowy?
Mile widziane są też rozwiązania częścio-
we, na przykład przy założeniu, że wykorzy-
stamy jakieś gotowe bloki, np. moduł nadaj-
nika radiowego. Bo nie tylko o nadajnik
i odbiornik z kierunkową anteną tu chodzi.
Nadajnik przecież nie będzie pracował cały
czas – kiedy ma się włączyć? Nawet po kra-
dzieży chyba nie powinien pracować ciągle
ze względu na pobór prądu ze źródła zasila-
nia. Co ma być sygnałem, że pojazd został
skradziony? Jaką modulację zastosować, że-
by wykryć nawet słaby ślad sygnału w ete-
rze? Czy wykrywać taki modulowany sygnał
wgłośniku odbiornika, czy raczej automa-
tycznie, za pomocą dekodera tonu? Jak wi-
dać, do rozwiązania jest sporo problemów.
Zarówno bardziej, jak i mniej doświadczeni
mają szerokie pole do popisu.
Proponuję, żebyście szczególnie starannie
zastanowili się nad podobnym systemem
do... roweru, choć taka idea od początku wy-
gląda mało praktycznie. Wiem, że rzeczywi-
sta przydatność takiego rowerowego powia-
damiacza może być znikoma, jednak to jest
Szkoła Konstruktorów i chciałbym, żebyście
przynajmniej przeanalizowali możliwości
wykonania podobnego systemu dla roweru.
O ile w samochodzie i motocyklu sprawa jest
względnie prosta, bo nadajnik i ewentualną
oddzielną baterię można łatwo ukryć, o tyle
w przypadku roweru nadajnik musiałby mieć
małe wymiary i być ukryty, np. w lampie
przedniej lub jakoś inaczej, by nie wzbudzał
podejrzeń. O ile samochód należałoby wy-
krywać z odległości kilku czy lepiej kilkuna-
stu kilometrów, o tyle rower raczej nie odje-
dzie daleko i zasięg rzędu kilometra czy kil-
kuset metrów wydaje się wystarczający. Czy
w takim razie nie można byłoby wykorzystać
nie fal radiowych, tylko niesłyszalnych
dźwięków o częstotliwości około 20kHz
i wykrywać je czułym mikrofonem? Prze-
twornikiem w nadajniku mógłby wtedy być...
piezoelektryczny głośnik wysokotonowy.
Oczywiście taka koncepcja akustyczna ma
wiele wad, jednak jeszcze raz podkreślam, że
celem zadania jest nie tyle wykonanie syste-
mu o 100-procentowej skuteczności, ale ra-
czej wykazanie się pomysłowością i przepro-
wadzenie prób. A może ktoś miałby jeszcze in-
ny, godny uwagi pomysł? Oczywiście w przy-
padku tego zadania niecodzienne, oryginalne
idee będą mieć wielką szansę na nagrodę,
Mam nadzieję, że wszyscy młodsi uczestnicy
Szkoły dobrze w lipcu odpoczęli, więc na dru-
gi miesiąc wakacji proponuję trudniejszy temat,
który już dawno temu podsunął
Paweł Kubic-
ki
zŁodzi. Mianowicie Paweł stwierdził, że ty-
powe alarmy nie zapewniają wystarczającego
zabezpieczenia pojazdów przed kradzieżą.
Chciałby, żeby uczestnicy Szkoły zaprojek-
towali system, pozwalający zlokalizować
skradziony pojazd (samochód lub motocykl).
Ja rozszerzam temat „w dół”: może miałoby
sens także podobne urządzenie dla roweru.
A oto temat zadania:
Zaprojektować system pozwalający
zlokalizować skradziony pojazd.
Takie systemy istnieją i pozwalają zloka-
lizować samochód z dokładnością do kil-
ku...kilkudziesięciu metrów. Oczywiście sy-
stemy wykorzystujące GPS i inne satelity są
montowane tylko w drogich samochodach.
My w ramach Szkoły chcemy się zastanowić
nad możliwością budowy znacznie prostsze-
go systemu, który choć trochę polepszyłby
samopoczucie właściciela pojazdu.
Zadanie na pierwszy rzut oka może wy-
dać się zdecydowanie zbyt trudne. Ale wcale
tak nie jest. Przede wszystkim nie oczekuję
działających modeli (zwłaszcza takich,
których działanie jawnie naruszałoby obo-
wiązujące przepisy). Oczywiście jeśli ktoś
wykonałby model i sprawdził system w prak-
tyce, z wielką przyjemnością przedstawię
wyniki albo w rozwiązaniu tego zadania, al-
bo w oddzielnym artykule. Ponieważ temat
rzeczywiście jest specyficzny, spodziewam
się głównie prac teoretycznych.
Elektronika dla Wszystkich
31
S z k o
ł
ła
Szkoła Konstruktorów
a przede wszystkim na „zabłyśnięcie” swym
genialnym pomysłem przed wielką rzeszą
Czytelników EdW. Z niecierpliwością będę
także czekał na listy zawierające jedynie roz-
ważania dotyczące celowości i możliwości
wykonania takiego systemu w warunkach
amatorskich. A ilu z Was zechce puścić wo-
dze fantazji i zaprojektować na papierze sy-
stem z modułem odbiorczym GPS i nadajni-
kiem radiowym. Nie zlekceważcie tego zada-
nia, bo problem jest naprawdę istotny i war-
to przynajmniej o nim podyskutować. Jak za-
wsze jestem przekonany, że nadeślecie inte-
resujące pomysły, rozwiązania i układy. Sta-
le czekam też na propozycje kolejnych tema-
tów. Przypominam, że pomysłodawcy wyko-
rzystanych zadań otrzymują nagrody.
Rozwiązanie zadania nr 86
pomocą S1 można zwiększać, a za pomocą S2
– ręcznie zmniejszać stan liczników.
Dawid napisał, że interesujący byłby też
„Kalendarz Predatora”, pokazujący datę
w formie binarnej. Do dokładnego ustawienia
częstotliwości oscylatora z rysunku 1 po-
trzebny byłby precyzyjny częstościomierz –
nie wystarczy multimetr z funkcją pomiaru
częstotliwości, gdzie dokładność wynosi
2...5%. Poza tym stabilność proponowanego
generatora RC nie jest rewelacyjna – często-
tliwość jest zależna od temperatury, może
zmieniać się
wskutek starzenia
elementów. Trzeba
liczyć się z osta-
teczną precyzją
i stabilnością nie-
wiele lepszą od
1%, czyli 1/100.
W praktyce ozna-
cza to, że na tyle
precyzyjny oscyla-
tor RC mógłby
z powodzeniem
służyć kilkadzie-
siąt dni bez korek-
ty. Przy okresie
zliczania rzędu
300 dni (rok szkol-
ny) błąd częstotli-
wości musiałby
być znacząco mniejszy od 1/300, czyli
0,33%. Oznacza to, że aby uniknąć koniecz-
ności pilnowania wskazań iręcznej korekcji,
trzeba zastosować stabilny generator z rezo-
natorem kwarcowym. Dokładność nawet bar-
dzo kiepskiego kwarcu wystarczy z powodze-
niem – na przykład gdyby zegar spieszył się
lub późnił o minutę dziennie, co przy zega-
rach kwarcowych praktycznie się nie zdarza,
przez rok błąd zmieści się w akceptowalnych
granicach ±6 godzin. A przecież rezonator
kwarcowy ma lepszą dokładność i stabilność.
Temat zadania 86 brzmiał:
Zaprojektować
atrakcyjny kalendarz elektroniczny i/lub
elektroniczny terminarz
.
Nie ukrywam, że też uważam temat za
nietypowy. Naprawdę cieszę się ze wszyst-
kich nadesłanych prac i pomysłów, zwła-
szcza z tego, że mogę przedstawić kilka bar-
dzo interesujących modeli. Już teraz gratulu-
ję wszystkim uczestnikom, zwłaszcza tym
młodszym. To naprawdę wspaniałe, że 16-
czy 17-latek przysyła działający, dość skom-
plikowany model. Ja ze swej strony gratuluję
pomysłów i rozwiązań, a z drugiej strony ża-
łuję, iż nie mogę odpowiednio nagrodzić
wszystkich uczestników.
Rozwiązania teoretyczne
W tej grupie pojawiło się kilka kierunków.
Na przykład kilku uczestników stwierdziło
jedynie, że najprościej będzie wykorzystać
rozwiązanie programowe na komputerze PC.
Niektórzy proponowali wykorzystanie istnie-
jących programów, inni chcą napisać progra-
my od zera według własnych założeń. Jeden
uczestnik,
Marek Arent
z Warszawy przy-
słał nawet dwa programy (terminarz i kalen-
darz) napisane przez siebie w Turbo Pascalu.
Oryginalne programy można znaleźć na na-
szej stronie internetowej (
Arent.zip
). Tej gru-
pie rozwiązań poświęcam najmniej uwagi,
ponieważ nasza Szkoła ma za zadanie przede
wszystkim kształcić elektroników, a nie
„czystych” programistów. Niewykluczone,
że w przyszłości na łamach EdW pojawi się
kurs programowania w Delphi, na razie kon-
centrujemy się na programowaniu mikropro-
cesorów za pomocą BASCOM-a AVR.
A teraz rozwiązania sprzętowe. Prosty,
godny uwagi pomysł podał
Dawid Lichosyt
z Gorenic. Dawid napisał: (...)
urządzenie
służy do odliczania dni od zadanej wartości
wdół. Na przykład możemy ustawić liczbę
dni do wakacji lub innej ważnej daty, a układ
będzie na bieżąco pokazywał, ile ich pozosta-
ło do danego terminu. Wskazane byłoby
umieścić w pobliżu kartkę z jego nazwą lub
tekst typu: „Do wakacji pozostało ... dni”.
Oryginalny schemat pokazany jest na
rysun-
ku 1
. Oto fragment opisu:
układ U1 4541
tworzy generator. Powinien on wytwarzać
dokładnie jeden impuls na dobę. Jego wyj-
ście połączone jest z wejściem zmniejszają-
cym stan zespołu liczników U2, U3, U4, li-
czących w zakresie 0...999. Dodatkowo za
Rys. 1
Rys. 2
32
Elektronika dla Wszystkich
Szkoła Konstruktorów
Na oscylator z rezonatorem kwarcowym
zdecydował się
Jakub Jagiełło
z Gorzowa
Wlkp. Chce wykorzystać kostkę CMOS
4521 – układ podobny nieco do 4541, z licz-
nikiem 24-stopniowym, dającym maksymal-
ny współczynnik podziału równy 2
24
, czyli
16777216. Ma to być zarówno zegar (godzi-
ny, minuty, sekundy), jak i kalendarz, poka-
zujący cyfrowo dni miesiąca i rok, a na linij-
ce diod LED miesiąc i dzień tygodnia. Choć
wukładzie można dopatrzyć się usterek, pro-
pozycja jest godna wzmianki. Jakub nadesłał
e-mailem tylko schemat, który można ścią-
gnąć ze strony internetowej (
Jagiello.gif
).
Piotr Bechcicki
z Sochaczewa proponuje
wykorzystać popularną kiedyś kostkę
MC1206. Ten układ krajowej produkcji zawie-
ra zegar, budzik, timer i kalendarz. Czas poka-
zywany jest na przemian z datą: czas 8 sekund,
data – 2 sekundy. Piotr przysłał blokowy sche-
mat (
Bechcicki.gif
) – propozycję przeróbki po-
legającej na zastosowaniu dodatkowych za-
trzasków, układu „oddzielania” i dwóch zespo-
łów wyświetlaczy czasu i daty. Dodatkowy ob-
wód z licznikiem 4017 zapewniałby wskazy-
wanie dni tygodnia. Interesującą propozycją
Piotra jest wyświetlanie nazwy dnia tygodnia
na dwóch wyświetlaczach 16-segmentowych,
a nie za pomocą rządka siedmiu diod LED.
Kilka osób zaproponowało wykorzystanie
mikroprocesorów i rozmaitych wyświetlaczy.
Liczne prace dotyczyły wykorzystania kla-
sycznego wyświetlacza LCD, zwykle 2x16
znaków. Propozycje te różniły się szczegóła-
mi, wspólną cechą był mikroprocesor, wy-
świetlacz LCD i... brak konkretów. Nie oma-
wiam tu kilku propozycji wykorzystania pro-
cesora, ponieważ żaden z nadesłanych progra-
mów nie jest kompletny, a właściwie nie są to
nawet programy, tylko szkice programów.
W tej grupie rozwiązań chciałem jednak wy-
różnić dwie prace. Pierwsza została nadesłana
przez 16-letniego
Wiktora Yokotę
z Knyk,
który po dłuższej przerwie znowu wziął udzi-
ał w Szkole. Wiktor przeprowadził nie tylko
analizę, ale też ankietę – pytał kolegów, jak
widzą rozwiązanie zadania. Koledzy choć
trochę znający się na elektronice wskazywali
na wyświetlacz LCD, w ostateczności kilka
wyświetlaczy 7-segmentowych. Natomiast
nie-elektronicy, nierozróżniający LED od
LCD, zwracali uwagę tylko na funkcjonal-
ność. Wiktor doszedł do wniosku, że dla nie-
których... nadawałby się komputer klasy PC
z monitorem LCD-TFT zawieszony na ścia-
nie. Rozważył nawet możliwość wykorzysta-
nia wyświetlaczy graficznych LCD i VFD.
Na takim graficznym wyświetlaczu pokaza-
ny byłby obrazek przypominający kartkę
z klasycznego kalendarza. Ostatecznie, po
analizie kosztów zaproponował trzy warianty
rozwiązania z różnymi wyświetlaczami.
19-letni
Krzysztof Żmuda
z Chrzanowa
przysłał schemat pokazany na
rysunku 2
(bez rezystorów ograniczających prąd diod)
oraz program w BASCOM-ie. W propono-
wanym układzie też pracuje klasyczny wy-
świetlacz LCD sterowany z procesora
89C2051. Nowością, którą chciałbym wy-
różnić, jest zastosowanie matrycy diod LED
5x7. Pozostali uczestnicy, którzy chcieli wy-
świetlić dzień tygodnia na diodach LED, pla-
nowali pojedynczy łańcuszek siedmiu diod
albo dwa wyświetlacze 16-segmentowe.
Krzysztof jako jedyny chce wykorzystać spo-
sób podobny jak w wielu drukowanych ka-
lendarzach – w jego urządzeniu ma się za-
świecać jedna z 35 diod matrycy. Na stronie
internetowej można znaleźć oryginalny pro-
gram i krótki opis (
Żmuda.zip
).
Mariusz Chilmon
z Augustowa nadesłał
interesującą, lecz nietypową propozycję
„Magicznego pudełka”. Oto fragmenty opi-
su: (
...) wkłada się rachunek do zapłacenia,
jakiś kwit czy cokolwiek innego. Układ wy-
krywa to i sygnalizuje potrzebę załatwienia
sprawy, gdy (...) ktoś przechodzi obok niego.
(...) praktyczne działanie Magicznego pudeł-
ka wyobrażam sobie następująco: urządzenie
stałoby np. na korytarzu, tuż przy drzwiach.
Gdy ktoś wchodziłby lub wychodziłby z do-
mu, urządzenie powiadamiałoby go o ko-
nieczności zabrania rachunku czy kwitu.
Oryginalny schemat pokazany jest na
ry-
sunku 3
. Autor pisze:
(...) generatory
U5A i U2 sterują diodami IRED, które wysy-
łają sygnał do dwóch odbiorników TFMS.
Sygnał ten to paczki impulsów 36kHz. Aby
odbiorniki mogły poprawnie pracować,
paczka ma długość 1ms, przerwa 10ms.
Odbiornik U7 wykrywa przerwanie wiązki
wysyłanej przez D2 (która jest skierowana na
ten odbiornik), co oznacza umie-
szczenie jakiejś rzeczy w Magicz-
nym pudełku. Gdy pudełko jest pu-
ste, obwód z D6, C8, R8, U5D za-
mienia ujemne impulsy z TFMS-
a na stan wysoki. Gdy w pudełku
coś się znajdzie, zaświeci się zielo-
na część diody D5. Układ U6
współpracuje z diodą D3. Oba ele-
menty są umieszczone obok siebie
i wycelowane „w świat”. Gdy ktoś
znajdzie się obok urządzenia, wiąz-
ka podczerwieni odbije się od niego
i trafi do TFMS-a. Zaświeci się
czerwona sekcja diody D5. (...) Ma-
giczne pudełko zareaguje, gdy:
- w pudełku będzie się coś znajdo-
wało,
- na wyjściu uniwibratora U4 będzie
stan niski,
- ktoś zbliży się do urządzenia.
Licznik U3 zostanie wyzerowany
i zacznie odliczać – buzzer odezwie
się kilka razy. Gdy na wyjściu Q14
pojawi się stan wysoki, zatrzyma się
generator U3. Poza tym także U4
zostanie zresetowany i rozpocznie
pracę – dzięki diodzie D9 przez
kilka minut Magiczne pudełko będzie zablo-
kowane – chodzi o to, żeby sygnał buzzera
był włączany na krótko. (...) Magicznym pu-
dełkiem może stać się np. skrzynka na listy.
Choć można mieć wątpliwości, czy układ
będzie prawidłowo wykrywał przechodzącą
obok osobę i czy takie urządzenie zasługiwa-
łoby na miano terminarza, przedstawiona
idea na pewno jest interesująca i po dopraco-
waniu szczegółów mogłaby znaleźć prak-
tyczne zastosowanie.
Rozwiązania praktyczne
Fotografia 1
pokazuje prosty terminarz
Ja-
rosława Tarnawy
z Godziszki. Oryginalny
schemat pokazany jest na
rysunku 4
. Jak wi-
dać, jest to blok wyświetlania, niezawierają-
cy zegara sterującego o okresie 24h (trzeba
go zaprojektować we własnym zakresie). Po-
kazuję schemat z uwagi na proste, a interesu-
jące rozwiązania, mogące przydać się
w podobnych konstrukcjach. Po włączeniu
zasilania obwód C2, R6 resetuje licznik i stan
wysoki z wyjścia Q0 blokuje wejście impul-
sów 24-godzinnych – na nóżce 9 bramki
c utrzymuje się stan niski. W takim stanie na-
leży przyciskiem S zwiększyć stan licznika,
by ustawić potrzebną liczbę dni do odlicze-
nia. Odblokuje to wejście 24-godzinne. Po
kilku dniach, gdy na wyjściu Q8 pojawi się
stan wysoki, zostanie włączony generator
z bramką on i dioda LED będzie migać, by
zwrócić uwagę domowników na sprawę do
załatwienia. Jeśli układ nie zostanie wyzero-
wany, po kolejnych 24 godzinach stan wyso-
ki z wyjścia Q9 podtrzyma miganie kolejnej
diody LED, a dodatkowo przez diodę D3
Rys. 3
Elektronika dla Wszystkich
33
Szkoła Konstruktorów
zablokuje wejście 24-godzinne, kończąc cykl
pracy. Wątpliwości może budzić włączenie
przycisku S, jednak w takim układzie jego
ewentualne drgania nie powinny spowodo-
wać błędu z uwagi na wejście CLK z histere-
zą oraz obecność kondensatora C4, który do-
łączony do niskoomowego wyjścia bramki
cbędzie pełnił rolę filtru.
Fotografia 2
pokazuje model 17-letniego
Arkadiusza Zielińskiego
zCzęstochowy.
Arek, czerpiąc pomysł z jednego z kitów Vel-
lemana, wykorzystał duży matrycowy dwu-
kolorowy wyświetlacz LED 8x5 punktów.
Tak zrealizowany zegar pokazuje czas kolo-
rem zielonym i datę kolorem czerwonym,
a informacja jest cały czas przewijana na wy-
świetlaczu. Dodatkowy efekt zapewnia jedna
niebieska dioda, umieszczona wewnątrz obu-
dowy, podświetlajaca z boku część elemen-
tów, widocznych przez przezroczystą płytę
czołową. Pomimo drobnych usterek (mała ja-
sność wskazań w dzień, zauważalne niekiedy
migotanie), kieruję ten bardzo interesujący
projekt do publikacji w Forum Czytelników.
Gratuluję też młodziutkiemu Autorowi po-
mysłu i realizacji. Jestem przekonany, że nie
spocznie on na laurach i nadal będzie wzbo-
gacał swą wiedzę i umiejętności.
Na
fotografii 3
można zobaczyć model
nadesłany przez
Romana Biadalskiego
z Zie-
lonej Góry. Wygląda niepozornie z uwagi na
obecność tylko czterech wy-
świetlaczy 7-segmentowych.
Roman zauważa, że często
o rzeczywistej atrakcyjności
i przydatności układu decy-
dują kosztowne i trudne do
zdobycia elementy. Jego
projekt jest świadomym
kompromisem między ko-
sztem a możliwościami. Za-
wiera popularny i tani proce-
sor 89C2051. Pełni rolę ze-
gara, kalendarza (dzień tygo-
dnia, dzień miesiąca, mie-
siąc, rok), budzika z łagod-
nym startem, terminarza
z dwoma dokładnymi datami
roku i dobowego przypomi-
nacza „doktora”, przypomi-
nającego o konieczności za-
życia dziennej dawki lekar-
stwa. Ważną zaletą jest obecność fotorezystora
dostosowującego jasność wskaźnika do jasno-
ści otoczenia. Kieruję ten projekt do Pracowni,
a po sprawdze-niu – do publikacji.
Podobny los spotka projekt, który wyko-
nał niezawodny
Marcin Wiązania
z Buska
Zdroju. Wieczny kalendarz Marcina pokaza-
ny jest na
fotografii 4
. Marcin napisał, że po
analizie świadomie zrezygnował z termina-
rza na korzyść atrakcyjnego kalendarza
z dziesięcioma wyświetlaczami alfanume-
rycznymi, których wskazanie z powodze-
niem można odczytać nawet z odległości kil-
kunastu metrów.
Fot. 1 Model Jarosława Tarnawy
Rys. 4
Fot. 3 Zegar Romana Biadalskiego
Fot. 4 Wieczny kalendarz Marcina
Wiązani
Fot. 2 Układ Arkadiusza Zielińskiego
34
Elektronika dla Wszystkich
Szkoła Konstruktorów
Fotografia 5
pokazuje model
Pawła
Knioły
z Lublewa. Dość prosty schemat
układu pokazuje
rysunek 5
. Dzięki łączu
RS-232 Paweł wyposażył swoje urządzenie
w następujące funkcje: Zegar z kalendarzem,
Wyświetlacz do Winampa, Budzik, Przypo-
minacz o sprawach do załatwienia.
Oto fragment listu:
Jeśli chodzi o zegar
z kalendarzem, wzorowałem się na kicie
AVT2488. Jest to mikroprocesorowy zegar
z kalendarzem. Zastosowano tam układ
89c4051, stąd byłem prawie pewien, że na
tym uP zbuduję własne urządzenie. Niestety
napotkałem na sporą trudność. Chodzi
o ograniczenie BASCOM-a DEMO do 2kB
kodu. Już myślałem, żeby porzucić prace
nad tym projektem, ale postanowiłem się
sprawdzić i udało się. Po miesiącu mam już
gotowy kod dla 89c2051 (wszystkie powyż-
sze funkcje są realizowane ) i jestem bogat-
szy o to coś niezwykle cennego - doświad-
czenie. Jak widać, czasami ograniczenia
mogą dać więcej pożytku, niż można sobie
wyobrażać. (...) Wyjaśnienia potrzebować
zawsze trzeba się upewnić, czy nie są naru-
szone prawa ich twórców).
Na koniec zostawiłem niecodzienną kon-
strukcję, którą wykonał
Michał Koziak
z Sosnowca. Oto fragmenty listu: (
...) po-
wstał „twór” łączący w sobie funkcję zegara,
kalendarza i terminarza. (...) Montaż układu
sprawił mi pewne trudności, lecz efekt końco-
wy jest bardzo dobry. Pierwszy raz zastoso-
wałem elementy SMD oraz wykonywałem tak
skomplikowaną płytkę drukowaną. Jedynie
mikroprocesor jest układem przewlekanym,
wkładany jest on jednak do podstawki przylu-
towanej na płasko do obwodu drukowanego.
Z przodu płytki dostępne są jedynie wyświe-
tlacze diody LED i microswitche konfigura-
cyjne. (...) Program napisałem za pomocą
demonstracyjnej wersji pakietu BASCOM.
Zajmuje on prawie całą dostępną pamięć.
Musiałem stosować wstawki asemblerowe,
aby udało się zmieścić wszystkie potrzebne
funkcje. Podczas uruchamiania samej części
sprzętowej natrafiłem na szereg problemów
począwszy od przetrawionej ścieżki (tej do-
chodzącej do LE układu U3 – powodowało to
niezły bałagan na wyświetlaczu) i kilku zim-
nych lutach, skończywszy na tym, że tranzy-
story PNP (przynajmniej tak mnie zapewniał
sprzedawca) okazały się tranzystorami NPN.
Dużo czasu i nakładu pracy pochłonęło wy-
konanie płytki drukowanej, która musi zostać
wykonana bardzo precyzyjnie, gdyż ścieżki
mają 0,3mm, a odstęp między nimi niekiedy
jest mniejszy niż 0,25mm. (...) Wydaje mi się,
że układ ma racje bytu jako bardziej rozbu-
dowany zegarek biurkowy. Nie wyposażyłem
go w funkcję budzika, gdyż uznaję to za zbęd-
ny gadżet w tym akurat projekcie (druga
sprawa, że zabrakło wyprowadzeń mikrokon-
trolera). Możliwości małego Atmela są w tym
projekcie wykorzystane do granic możliwo-
ści. Niemniej jednak udało mi się zrealizować
wszystkie pierwotne założenia projektowe.
(...) Sercem układu jest znany mikrokontroler
firmy Atmel AT89C2051. Pewną wadą urzą-
dzenia jest dość wysoki koszt wykonania
Fot. 5 Model Pawła Knioły
Rys. 5
Rys. 6
może jedynie układ do transmisji RS-232.
Zastosowałem tranzystory BD-139 i BD-
140, bo akurat takie miałem pod ręką. A że
działa, to bardzo dobrze. Można zastosować
zwykłe BC548, ale głowy nie daję, bo nie
sprawdziłem. Mam nadzieję, że bateria re-
zerwowa jest podłączona poprawnie, bo nie
znam się za bardzo na tym, ale najważniej-
sze, że działa
.
Stanowczo odradzam (bezskuteczne zre-
sztą) szukanie cracka do BASCOM-a DEMO
i cieszę się, że Paweł nabrał doświadczenia.
Wprawdzie nie kieruję projektu do publikacji,
ale przyznaję nagrodę. Zainteresowanych in-
formuję, że na naszej stronie internetowej
w pliku
Kniola.zip
można znaleźć oryginalną
pracę Pawła – całość o objętości 988kB, łącz-
nie z dodatkowymi bibliotekami i kontrolka-
mi (wykorzystując obce kontrolki i biblioteki,
Elektronika dla Wszystkich
35
[ Pobierz całość w formacie PDF ]